اگر با روحیه ای شاد بخواهی به سراغ حافظ بروی و تفالی بر او بزنی شادیت بیشتر و بیشتر می شود و اگر غمگین باشی با بعضی از غزلیات او غبار غم و ناراحتی از دل می رود و شاید خیلی از اوقات تلنگری می زند و زنگ بیداری را برا ی غافلان به صدا در می اورد و این است که حافظ در غزلیات خود چیزی را از قلم نمی اندازد و همین سبب شده است که گوته و نیچه خیلی به او توجه کنند.
با بررسی اشعار حافظ، این مورد کاملا مشهود است که او با شاعران دیگر متفاوت است. چرا که این شاعر فارق از ارائه گزارش و شرح حال به تعبیر و تفسیر شاعرانه ای از زندگی پرداخته است. کسی که حافظ را می خواند فکر می کند که حافظ او را مخاطب خود قرار داده است. یک عارف و یا حتی یک فرد عامی وقتی اشعار و غزلیات حافظ را می خوانند خود را مخاطب اصلی حافظ می دانند
سبک اشعار حافظ
از جمله ویژگی های اشعار حافظ می توان به بهره گیری او از عنصرهای فرهنگی _ اسلامی اشاره کرد . لازم به ذکر است که غزل حافظ برگرفته از قران می باشد و همین امر سبب شده که سبک و سوی این اشعارعرفانی و قرانی باشد . اگر به ساختار قران دقت کنیم می بینیم که از همه ی شرایط اجتماعی_سیاسی_فرهنگی_دینی_زندگی درونی و بیرونی صحبت کرده است و حافظ نیز همین سبک را در اشعار خود پیاده کرده است .
تقابل در غزلیات حافظ
در اشعار و غزلیات حافظ یک نوع اشنا زدایی می بینیم و او لحظه لحظه ی زندگی را به تصویر کشیده است . او از معنای دقیق کلمات استفاده کرده است و نمی گذارد که مخاطب خود به چیزی عادت کند و یا چیزی تکراری بسراید.
سالها دل طلب جام جم از ما می کرد وانچه خود داشت زبیگانه تمنا می کر
گوهری کز صدف کون ومکان بیرون است طلب از گمشدگان لب دریا می کرد
مشکل خویش برپیر مغان بر دم دوش کو به تایید نظر حل معما می کرد
دیدمش خرم و خندان قدح باده به دست وندران اینه صد گونه تماشا می کرد
گفتم این جام جهان بین به توکی داد حکیم گفت ان روز که این گنبد مینا می کرد
بیدلی در همه احوال خدا با او بود او نمی دیدش و از دور خدایا می کرد
این همه شعبده خویش که می کرد اینجا سامری پیش عصا و ید بیضا می کرد
گفت ان روز کزو گشت سر دار بلند جرمش این بود که اسرار هویدا می کرد
فیض روح القدس ار باز مدد فرماید دیگران هم بکنند انچه مسیحا میکرد
در این غزل دو بعد کلی روبروی هم قرار دارند یکی از لحاظ عرفانی که از طریق دل صورت می گیرد و دیگری شناخت فلسفی که از ابزار علم و عقل است و حافظ گمشده ی انسان را در دل او می یابد.حافظ در این غزل تمام پیام خود را در بیت اول بیان کرده است . که دل خود طالب مطلوب است و جام جهان نما که همه ی اسرار کائنات را می توان در ان تماشا کرد و دید. دل خلیفه ی سر به مهر اسرار الهیست . سرچشمه ی عشق و ایمان و جایگاه معشوق و معبود است و نقطه ی اتصال و وصال. دل عارف نیز جام جهان بین است و چشمه ی فیاض الطاف پروردگار و گوهری که در صدف کون و مکان جا نمی گیرد.و دل در راه طلب به عقل بیگانه نیازی ندارد.
